Ey Dil Ey Dil Niye Bu Rütbede Pür-Gamsın Sen

Günümüz Türkçesiyle

I

Ey gönül, ey gönül! Sen niye bu kadar gamlısın? Harabeysen de tılsımlı bir definesin. Meleklerin secde etmekle emrolunduğu saygın bir zatsın. Bildiğin gibi değil, sen hepsinden öndesin. Ruhsun, Cebrail’in nefesiyle ikizsin. Tanrı’nın sırrısın, sen Meryem’in oğlu İsa gibisin.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.

II

Mertebeni isimlerde zannetme; merteben isimlendirilmişlerin gözündedir. Dönüş yerinin eşya olduğunu zannetme; döneceğin yer eşyayı yaratandadır. Gördüğün gerçek işleri rüya zannetme. Sen başkasın; kendini şekil ve heyula zannetme. Doğruluğu keşif yoluyla ispat edilmiş düşünceyi (doğruluğu ispatlanmamış) iddia zannetme. Hakkında söylenen özellikleri yaranma amaçlı sözler zannetme.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.

III

İnleyerek sırrını ağyara (seni sevgiliden ayrı düşürmek isteyenlere) açıklamaktan sakın. Bilmeden inkâr çukuruna düşmekten sakın. Ettiğin âhların sevgilinin kâkülüne değmesinden sakın. Sonra Mansur gibi darağacına çekilirsin, bundan sakın. Yara nedeniyle o yâre aczini açıklamaktan sakın. Ey çaresiz, bulduğun değerli mücevheri koru.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.

IV

Muhabbet sırlarının saklı olduğu yer sendedir, sende. Fütüvvet nurlarının kaynağı sendedir, sende. Sende daha nice gizli hâller vardır: Marifet sende, hüner sende, hakikat sende. Baksan görürsün ki, yeryüzüyle gökyüzü, cennetle cehennem sendedir. Arş, kürsü, melek sendedir, elbet sende.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.

V

Yazık olur; âlemde padişah iken yoksul olmayasın, umut ve beklenti nedeniyle üzülmeyesin, umutsuzluk vadisine düşüp heba olmayasın, yanılıp nefis çölüne giden yolcu olmayasın, Âdem’e sımsıkı yapış ki ayrı düşmeyesin. Secdeler et ki Tanrı’nın reddettiklerinden olmayasın.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.

VI

Seni Tanrı’dan uzaklaştıran şeylerin kaydını çekmekten gaybın şimşeği gibi uzaklaş. Üzerine gelen dikenlere ve çerçöpe karşı aşk ateşini kendine siper et. İlgilerin etkileri eteğini tutmasın, kendini koru. Tıpkı Şems-i Tebrizî gibi, Mevlana arzusuyla yola çık. Aynanı temizle ki, görüntüleri yansıtmaya elverişli hâle gelsin. Duyularını şöyle bir toparla da bir bak.

Kendine iyi bir biçimde bak. Çünkü sen, âlemin özüsün, varlıkların gözbebeği olan insansın.