(1888-1965)
1- Fecr-i Ati edebiyatından Milli Edebiyata geçen yazarlardan birisidir.
2- Gerçek anlamda Anadolu’yu işleyen ilk yazardır.
3- Memleket Edebiyatının asıl temsilcisidir.
4- KİRPİ takma adıyla yazdığı mizahi İttihat ve Terakki ile Milli Mücadele aleyhtarı fikirleri nedeniyle hayatı yurt içinde ve dışında sürgünlerde geçti.(Beyrut ve Halep’te 15 yıl sürgün hayatı yaşamıştır.)
5- Sürgün yıllarında yaşadığı yerlere ait gözlemleri, kitaplardan edindiği ansiklopedik bilgileri eserlerinde başarıyla kullandı. Anadolu sürgününden Memleket Hikayeleri adlı gezi yazısı eseri ortaya çıkar. Ankara hükümeti aleyhine yazdığı yazılar nedeniyle yurt dışına Hatay’a sürülür. Bu sürgünden de Gurbet Hikayeleri çıkar.
6- ‘’Memleket Hikayeleri’’ adlı eser Türk edebiyatında bir yazarın Anadolu’yu yakından tanıyarak, içinde bulunarak Anadolu’yu anlattığı ilk hikaye olarak karşımıza çıkar. Bu eser Refik Halit Karay’ı sanat dünyasına tanıtan eserdir.
7- Aydede ve Kalem dergilerinde mizahi yazılar yazdı.
8- Düzyazının birçok türünde eserler vermiştir.
9- Milli edebiyat anlayışına uygun oluşturduğu eserlerinde Türkçeyi büyük bir ustalıkla kullanmıştır. Eserlerini konuşma diliyle yazmıştır.
10- Öykülerinde Mauppasant (olay hikayesi) tarzını kullandı. Sağlam bir hikaye tekniğine sahiptir.
ESERLERİ:
Öykü: Memleket Hikayeleri, Gurbet Hikayeleri
Roman: Sürgün, Nilgün(3 cilt), İstanbul’un İç Yüzü, Yezidin Kızı, Çete, Anahtar, Bu Bizim Hayatımız, Kadınlar Teknesi, Yeraltında Dünya Var…
Tiyatro: Deli
Mizah: Kirpinin Dedikleri, Agop Paşa’nın Hatıraları
Anadolu halkının bezgin ve ehlikeyif yaşayışını, yalnızlığını, memurların devleti temsil etmediklerini bu çok rahat okunan hikâyelerinde anlatmıştır. Refik Halit dili ve üslubu ile ‘memleket edebiyatı’ içinde değerlendirilmelidir.Türkçeyi en iyi kullanan yazar olarak Ömer Seyfettin tarafından Yeni Mecmua’da yazmaya davet edilir.