Xenefon
Burada bilgisayar öğrenmeye yeni başlayanlar için bilgisayarın genel özelliklerinin tanıtılması amaçlanmıştır.
Monitör
Bilgisayar monitörleri televizyonlar gibi artık tüplü, yer kaplayan ve ağır hallerinden kurtuldular. Lcd ve led’in gelişmesiyle boyutları da büyüdü. Şimdi en azından 18,5 inçlik bir monitör işimizi görmektedir. Fakat bu monitörü film izlemek için de kullanmak isterseniz en az 21,5 inçlik bir monitör almanız gerekecek. Bu boyut neredeyse 55 ekran tv’lere denk geliyor. Şimdi tv’ler monitör olarak kullanılabiliyor. Büyük ekranlar çok abartılı olsa da, 22 inçlik tv’leri monitör olarak kullanabilirsiniz. Aynı zamanda tabi ki tv olarak. Fakat belirtmek gerekir ki tv’lerin çözünürlükleri monitörlerin yanında hayli sönük kalıyor.
Nispeten biraz daha ucuz monitörler analog vga girişlerden oluşur. Bu eski tip girişli monitörler biraz daha ucuzdur. Fakat daha parlak renk ve yüksek çözünürlük görüntü için hdmi ve dvi girişli monitörleri tercih edebilirsiniz. Sırf bu girişlerin vergi maliyeti yüzünden fiyat olarak arada bayağı bir fark oluşmaktadır.
Kasa
Bilgisayar kasaları parçaların birleştirildiği ana elemanlardan biridir. Burada kasanın isteğinize göre boyutunu büyük veya çok daha küçük alabilirsiniz. Havalandırma durumuna göre çok da küçük kasalar tercih edilmez. Orta boy, havalandırmaya müsait ve güzel bir power supply’yi olan kasa tercih edilmelidir. Bunlar da Middle Tower ATX olarak adlandırılırlar. Kasa alırken, genellikle arka tarafta bir fanı bulunur. Fakat siz de küçük bir miktar daha vererek, yan taraf için bir fan daha alırsanız daha iyi bir hava sirkülasyonunu sağlarsınız.
Kasanın içinde bulunan power supply, bilgisayarın enerji ihtiyacını karşılayan önemli bir parçasıdır. Bu nedenle çok ucuz kasalar almak pek akıl karı değildir. Power’ın kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Neticede yüzlerce liralık powerlar olduğu gibi, 30, 35 liralık powerlar da vardır. 70-80 liralık kasalarda bu gibi ucuz powerlar kullanıldığını unutmamak gerekir. Çok fazla oyun oynamayacaksanız en azından 400-500 watlık bir power işinizi görecektir. Buna göre zalman, thermaltake, fsp, vantec gibi markalar bu sektörde iyi ürünler ortaya koymaktadır.
Anakart
Bilgisayarın önemli parçalarından biri de Anakart’tır. 120-150 liralık kartlardan yüzlerce liralık kartlara kadar fiyatları değişmektedir. Fakat çok ağır işlerde kullanmayacaksanız bu 150-200 liralık anakartları gönül rahatlığı ile tercih edebilirsiniz. Zira anakartlar fazla sorun çıkarmayan ve uzun yıllar kullanılabilen parçalardır. Ucuz anakartlar genellikle h61 chipsetini kullanırlar. Daha pahalı olanlarsa z serilerine kadar genişler. Z serilerinin ucuz versiyonlarını da tercih etmek mantıklı olabilir. Bu seriler biosta ileri düzey ayarlara imkan tanırlar. Fiyatlar arttıkça kart girişleri çoğalır, ucuz anakartlarda girişler biraz daha azdır. Anakart konusunda Asus, Gigabyte, Msi markaları başı çekerler.
Alacağınız anakart amd veya intel uyumlu olmalıdır. Kullanacağınız işlemciye göre, hatta modeline göre anakart girişiniz değişebilir. Bu nedenle öncelikle hangi işlemci alacağınıza karar vermeli, sonra da ona uygun anakartı almalısınız. Anakartlar boyutuna göre de büyük veya küçük olabilir. Bu çok da önemli değildir. Kullanılan kart girişlerinin çokluğu büyük anakartları daha cazip kılabilir. Micro ATX veya ATX boyutlu kartlar alacağınız kasa ile uyumludur. İki boyut da normal boyutlu kasalara monte edilebilir.
Anakart alırken yeni teknolojiyi takip etmekte fayda var. Artık usb3 girişli ve sata 3 girişi olan anakartları tercih edin. Gerçi zaman ilerledikçe eski teknoloji otomatik olarak bırakılıyor fakat denk düşebilir. Ramleri kaç mhz ye kadar desteklediğine de dikkat edin, performans açısından fark yaratabilir. Ucuz kartlarda yaygın olarak 1333 mhz kullanılırken, en azından 1600 mhz rami desteklemesi, hatta daha yukarı mhzlere kadar yükselmesi performans açısından yararlı olacaktır. Ekran kartları için PCI Express 3 versiyonu olan anakartlar tercih edilebilir. Tabi tüm bu özellikler arttıkça, versiyonlar yükseldikçe anakart fiyatı da yükselmektedir.
İşlemci
Günümüz piyasasında iki dev firma bilgisayar işlemcilerinde öne çıkmaktadır: İntel ve Amd. Son zamanlarda geliştirdiği işlemcilerle İntel bir adım önde görünmektedir. Fakat bu işlemciler çok yüksek fiyatlara kadar çıkabilmektedirler. Buna karşılık Amd işlemciler daha ucuz ve rakipleriyle mücadeleyi bırakmayan güçlü işlemcilere sahiptir.
İşlemci teknolojisinde artık çok çekirdekli bir mimari kullanılmaktadır. Örneğin iki çekirdekli bir işlemci, iki farklı işlemci gibi çalışarak bilgisayar performansını artırmaktadır. Mesela aynı anda hem oyun oynayıp, hem de virüs taraması yaptırmak bilgisayarı kasmayacaktır. Çünkü her iki iş için de farklı işlemci çekirdekleri çalışacaktır. Tabi bu çekirdekler 2’den başlar ve 8 çekirdeğe kadar çıkmaktadır. Günümüzde 8 çekirdek pek gerekli olmasa da 4 çekirdekli bir işlemci fazlasıyla işimizi görmektedir. Çok ağır yük binmeyecek bilgisayarlarda iki çekirdekli işlemciler yeterli olmaktadır.
İşlemci alırken amd veya intel markasından birini seçeceksiniz. Buna göre de işlemci soketine uygun anakart almanız gerekecek. Çünkü hem amd hem de inteli çalıştıracak bir anakart yoktur. Zaten soketler birbirine uymamaktadır. İşlemci alırken ön bellek miktarına da bakmakta fayda var. Yüksek önbellek daha güçlü işlemci demek, ve tabiki daha yüksek kaynak.
Birkaç model tavsiyesi vermek gerekirse; İntel için i7 güçlü işlemciler fakat oldukça pahalıdırlar. Esasında 4 çekirdeklidirler, her çekirdek iki iş parçacığından oluştuğundan 8 çekirdekli gibi çalışırlar. Daha düşük segmenti olan i5’ler de oldukça güçlü işlemcilerdir. 4 çekirdekli güçlü işlemcilerdir. Tabi yine biraz bütçe isterler. Bu versiyonların en düşük segmenti olan i3, iki çekirdeği iki iş parçacığından oluştuğu için 4 çekirdek gibi çalışırlar. Tabi bu ‘gibi’ kelimesi 4 gerçek çekirdekli i5 kadar iş gördüğü anlamına gelmiyor.. İ serisi genel olarak iyi işlemcilerdir fakat alırken dikkat etmeniz gereken kaçıncı jenerasyon olduğudur. Bu seride şu an 4 jenerasyon çıkmıştır ve bunlar kod numaraları ile tanımlanmıştır. 3. Jenerasyon 3000’li rakamlardan oluşurken (soket olarak 1155 anakart kullanırlar), 4. Jenerasyon 4000’li rakamlardan oluşurlar ve 1150 soket anakart kullanırlar. Tabi son jenerasyon her zaman iyileştirilmiş ve alınması gereken işlemcilerdir. Yakında yeni jenerasyon işlemcileri de çıkaracaklar.
Amd’nin de çok çekirdekli işlemcileri İntel’e göre daha ucuzdur. Fakat enerji tüketimi konusunda İntel’in yakaladığı 22 nm’lik başarıyı yakaladıkları söylenemez. Halen 32 nm üretim teknolojisini kullanmaktadırlar. Amd’nin fx serisi işlemcileri çekirdek olarak x8, x6, x4 gibi serilerden oluşur. Bu x çarpanları çekirdek sayılarını verir. Fiyat olarak da 8 çekirdekli x8, yaklaşık i5 fiyatlarında, x6 ise iki çekirdekli i3 fiyatına denk gelmektedir.
Ekran Kartı
Birçok anakartta chipsetine göre ekran kartı zaten bulunmaktadır. Şayet oyun ve çok yüksek çözünürlüklü medya ile pek işiniz olmayacaksa anakart üzerinde bulunan onboart ekran kartı işinizi görebilir. Veya paranız kısıtlıysa bilgisayarı ekran kartsız toplayıp, sonra da ekran kartını alabilirsiniz. Şimdi yeni tip işlemciler de artık tümleşik ekran kartlarına sahip olduklarından işlemci seviyesine göre yüksek çözünürlüklü media ve oyunlarda iyi performans sağlayabilmektedirler.
Ekran kartında üretici olarak Amd ve Nvidia rekabet eder. Kullandığınız sisteme göre, amd işlemci ise amd, intel işlemci ise nvidia kartı kullanmak uyumluluk açısından faydalı olabilir. Fakat tersi durumda da tercih etmenizde pek sakınca olmayacaktır. Ram kapasitesinin en az 2 cigabayt olması, ağır oyunlarda gerekli olabilir. Fakat 1 gb’lık kartlar da yeterli olabilir. En önemli özelliklerinden biri de ddr versiyonu ve kaç bit olduğudur. Pahalı bir ekran kartı almayacaksanız 128 bit ve dd3 kartlar işinizi görebilir. 64 bit kartlar ucuzdur fakat para vermeye değmez. Biraz bütçeniz varsa 256 bit ve ddr5 kartları araştırmanızda fayda var.
Yeni teknolojiye ayak uydurarak PCI Express 3 slotlu kart olmasına dikkat edin. Kartın üç bağlantılı olması da önemli bir konudur. Eski tip kartlar sadece vga bağlantılıydı, şimdiki kartlarda da vga (analog) çıkışlar mevcuttur. Bunların yanında hdmi ve dvi bağlantıları olmasına dikkat edin. Monitörünüzün durumuna göre bu üç çıkıştan birini kullanabilirsiniz. Hdmi ve dvi, vga’dan çok daha kaliteli görüntü sağlar. Aynı zamanda hem bilgisayar monitörünüze hem de tv’nize bağlayarak aynı görüntüyü iki ekrana verebilirsiniz. Bunun için ekran kartı ayarlarını yapmanız gerekmektedir.
Sabit Disk
Bu sabit diskler kasa içine sabitlenir. Harici diskler ise kasa dışında sabitlenerek, kasaya usb ile bağlanırlar. Resim, müzik, film gibi yer kaplayan araçları harici disklerde tutmakta fayda var. Harici disk alırken usb 3 uyumlu olmasına ve 7200 rpm dönüş hızına sahip olmasına dikkat edin..
Sabit diskler 500 cigabayttan başlar. Aslında bu miktar, film veya çok ağır ürünler yüklenmeyecek bilgisayarlara yeter de artar bile. Tabi zamanla yüklenecek ürünler artarsa 1 terabayt almayı da düşünebilirsiniz.
Anakartı anlatırken sata 3 destekli anakart almanız konusunda tavsiyede bulunmuştuk. Alacağınız sabit disk de sata 3 olursa, uyumlu bir şekilde ve hızlı çalışır. Bununla birlikte, 7200 rpm dönüş hızına sahip ve 64 mb gibi yüksek önbellekli sabit disk almanız bilgisayar performansını doğrudan etkileyecektir.
Şayet sata 1 veya sata 2 eski sabit diskleriniz varsa, bir süre bunları kullanarak kesenize katkıda bulunabilirsiniz. Sata 3 ve sata 2’ler geriye dönük uyumludurlar ve sata 1’i de bilgisayarınızda kullanabileceksiniz.
Ram
Bilgisayarın performansını doğrudan etkileyen parçalardan biri de ram’dir. Anakart konusunda 1600 mhz ve üzeri ramleri destekleyenleri almanız konusunda tavsiyede bulunmuştuk. Gerçik anakartınız 1333 mhz desteklese de 1600 mhz ramler takılabilir fakat bunun performans açısından bir faydası olmaz. Çünkü 1333 mhz’de çalışacaktır.
Bir bilgisayar için 4 cigabaytlık tek bir ram yeterli olmaktadır. Zaten işletim sisteminiz 32 bit ise en fazla 3,5 cigabaytlık bir ram miktarını görebilmektedir. 8 cigabaytlık ram de taksanız 32 bit işletim sistemi ancak 3,5 cigabaytını görür. Bunun için 64 bit işletim sistemi kurmanız gerekmektedir.
Dvd-Rom
Bu optik okuyucular usb belleklerin yaygınlaşmasıyla eski önemlerini kaybetti. Fakat yine de her bilgisayarda bulunması gerekmekte. Yüksek kapasiteli bluray harici dvd yazıcılar biraz daha pahalıdır. Eski bilgisayarından kalma dvd-rom’larınız ide bağlantılı olduklarından yeni anakarta takılamazlar. Bu nedenle yeni dvd-rom almalısınız.
Klavye ve Mouse
Bilgisayarların olmazsa olmazı klavye ve mouse’dır. Eskiden kullanılan paralel girişli klavye ve Mouselar günümüzde de kullanılmaktadır. Fakat şimdi usb girişli veya kablosuz klavye ve mouse’lar daha çok tercih edilmektedir. Kablosuzlar pille çalıştığından kablolu kullanmak daha mantıklı görünür bana her zaman. Tabi gece yarısı piliniz bittiğinde yarı yolda kalmak istemezsiniz..