İsmet İnönü
Kaynak: Ülkü Mecmuası, C.III, nr. 13, Mart 1934, s. 1- 4’ten Atatürk Devri Fikir Hayatı II, Hazırlayanlar: Mehmet Kaplan ve diğerleri, Ankara 1992, s. 676-678.
Arkadaşlar, Halkevi yeni Türkiye hayatının başlı başına bir unsuru, başlı başına bir remzidir. Yeni nesil, açık havada spor meydanında ve dam altında Halkevlerinde toplanıyor. Ancak böyle bir nesildir ki, beden kuvveti, fikir kuvveti ve iman kuvvetiyle yeni Türkiye’nin istikbalini kuruyor, yeni zamanın bütün sert dileklerine cevap vermeye hazırlanıyor.
Halkevleri kurulan bütün medeniyetlerin üstüne geçmek iddiasında bulunan Türkiye Cumhuriyeti’nin hayatı için aziz bir toplanma yeri, bütün kabiliyetleri inkişaf ettiren bir mihrak sayılmalıdır.
Halkevleri bizim kendi anlayışımıza göre, Türk vatanında, Türk Cumhuriyeti’nde, ahlak, ilim ve anlayış mefhumlarının tatbik edildiği, izah olunduğu, genişletildiği ve kökleştirilip yerleştirildiği yerlerdir. Halkevlerinin bilhassa karakter ve ahlak mefhumlarında oynayacağı role, büyük role bugün şu anda bütün Halkevlerinde toplanan vatandaşlarımın dikkatlerini celbetmek isterim.
Halkevlerinde her toplanış, vatandaşın karakterini sağlamlaştırmak, yükseltmek, inceltip güzelleştirmek için yeni bir fırsat olmalıdır.
Bütün ahlakların başında, bütün hassaların üstünde Türk vatandaşlığı, vatanperverliği düşünülmelidir.
Arkadaşlar, vatanperverliği, Halkevlerinin terbiye etmek için belli başlı uğraşacakları, dikkat edecekleri ve takip edecekleri bir mevzu addetmeliyiz ve her vesile ile anlatmalıyız. Zamanın vesaiti ne kadar ilerlerse ilerlesin, memleketlerin zenginlikleri ne kadar çoğalırsa çoğalsın, bir memleketin emniyeti için başlıca vasıta, esaslı vasıta ve tek vasıta evlatlarının vatanperverliği ve fedakarlığıdır.
Diğer her malzeme, diğer her vasıta ve silah olarak kullanılacak her şey, vatanperverliğin ve fedakarlığın yanında yüzüne bakılmaz, bayağı bir şeyden ibarettir. Ancak milletlerin, fertlerin memleketi korumak için memleketin yüksek, sağlam ve bilhassa masûn yaşaması için icabında gösterebilecekleri fedakarlığın hudutsuz olduğunun bilinmesi, o memleketi yaşatacak olan tek çaredir.
Arkadaşlarım, bütün Halkevlerinde toplananlar sözümü işitsinler! Bu zaman, gelecek zamanlar ve geçmişler gibi Türk vatanperverliğinin bu memleket hudutlarını bekleyen başlıca bir vasıta olduğunu hiçbir zaman gözden kaçırmayacaklardır. Vatanperverliğin üzerinde ısrar ettiğim bütün bu sözlerimi dünyanın dört köşesinden türlü bulutlar geçtiği bir zamanda tarafımızdan serdedilmiş başlıca bir endişe olarak telakki etmeyiniz. Bunu Halkevlerinde terbiye unsuru olarak bilhassa tebarüz ettiriyorsam bu tebarüz ettirmem, dünyanın birçok yerlerinde karışık havalara rastlıyorsa bu bir tesadüften ibarettir.
Hakikat, geniş zamanda olsun, bulanık zamanda olsun, her zaman Türk mevcudiyetinin, vatanperverliğe ve fedakarlığa istinat ettiğini ve bu ahlak mefhumunun bizim için esas olduğunu söylemektir....