http://www.kulturportali.gov.tr
M.Ö. 4 binden itibaren zamanımıza kadar her devrin çeşitli kültür ve tarihi belgelerini bünyesinde toplayan Hatay'da ilk kez 1932 yıllarında bilimsel kazılara başlanılmıştır. Çalışmaların henüz ilk yıllarında çeşitli ve kıymeti büyük olan tarihi eserlere rastIanıImış olması üzerine, Fransız idaresinde bulunan Hatay'da görevli, Antikiteler Müfettişi M. Prost'un isteği üzerine, sancak dahilinde bulunan bütün tarihi eserlerin Antakya'da toplanarak bir müze kurulmasına karar verilmiştir. Günün modern müzecilik anlayışına uygun olarak M. Mişel Ecoşerde tarafından hazırlanan plan, 1934 yılında uygulamaya konulmuştur. Binanın en büyük özelliği planının çıkan eserlere göre hazırlanmış olmasıdır. 1939 yılında inşaatı tamamlanan müzede, üç ayrı bilimsel heyetin yaptığı kazılarda bulunan eserler toplanılmıştır.
1 - Chicago Oriental Institute 1933-1938 yılları arasında Amik ovasında Cüdeyde, Dehep, Çatalhöyük ve Tainat'ta çalışmıştır.
2 - British Museum adına Sir Leonard Wolley 1936'da Samandağı'nın EI-Mina yöresinde, 1937'den 1948 senesine kadar aralıklarla Aççana höyüğünde kazı yapmıştır.
3 - Princeton üniversitesi de Antakya civarında araştırma kazıları yapmıştır. Müzenin esas zenginliğini sağlayan mozaikleri çıkaran bu heyettir.
1939 senesinde, Hatay vatana katıldığında, Müze binası tamamlanmış, kazılarla ve çeşitli şekilde elde edilen eserler de depo edilmiş bulunuyordu. Bu tarihten itibaren eserlerin düzenlenmesi dokuz senede tamamlanmış ve 23 Temmuz 1948 yılında Hatay'ın kurtuluş bayramında ziyarete açılmıştır. Günün modern müzesi olarak inşa edilmiş olup henüz teşhiri dahi tamamlanmadan, müzenin genişletilmesi düşünülmüştür. Bünyesinde bulundurduğu çeşitli eserlerin yanında, bilhassa zengin mozaik koleksiyonu ile haklı bir şöhrete ulaşmış olup, dünyanın önemli mozaik müzelerinden biri olarak tanınmaktadır. 1969 yılında başlayan ek inşaat 1973 yılı sonunda tamamlanmış olup, yeni baştan yapılan teşhir ve tanzimin tamamlanması ile hizmete girmiştir. Böylece teşhir salonlarının sayısı beşten sekize çıkartılmış olup, Hitit ve Asur taş eserlerini, küçük eserleri, altın eserleri ayrı ayrı sergileme olanakları bulunmuştur.
Ulaşım: Antakya merkez.
Adres: Maşuklu Mah. Atatürk Cad. Antakya/Hatay.