Balkan Harbi Ruznamesi'nden

Dün Karaburun 'dan geldik. Galiba bu gece şimendifere bineceğiz. Karadağ ilânı harp etti. Bulgaristan ve Sırbistan henüz susuyorlar. Kimi gördümse

 

- Mutlaka harp olacak!...

 

Diyor. Ben hâlâ ümit ediyorum. Niçin harp olacak? Buna aklım ermiyor. Otuz dokuzuncu alayın üçüncü taburundayım. Askerî hastanenin arkasındaki viranelikte oturuyoruz. Çadırlarımız intizamsız fasılalarla kurulmuş. Yüzbaşım Faik Efendi, Selanikli. Kısa, tombul, kuvvetli bir çocuk. Lâkırdı söylerken sesi titriyor. Bu hâl kalbinin iyiliğine, yani ruhunun hafifliğine delâlet eder. Terbiye ve harekâtı askerî olmaktan ziyade mihanikî. Hemen bütün bölüğü o idare ediyor. Ben daha misafirim. Neferleri tanımıyor, isimlerini bilmiyorum. Demek muharebe olursa son derece münasebetsiz şartlar dahilinde ateşe gireceğim.

 

1 Teşrin-i Evvel (Ekim)

 

Ordugâhtayım. Burası Köprülünün iki saat ötesinde bir vadi. Bir yayla... Soğuk ve rutubetli. Hâlâ harbi bekliyoruz. Benim gözlerim ağrıyor, nezleyim. Ne düşünüyor, ne hareket edebiliyorum.

 

4 Teşrin-i Evvel, Köprü

 

Diyorlar ki "Harp başladı..." Fakat kimsenin bir şeyden haberi yok. Ne telgraf geliyor, ne gazete. Bugün nöbetçiyim. Şimdi, yani gece yedide hareket emri verildi. Çavuşlara ve saireye lâzım gelen tembihleri verdim. Yarın Güzeyil'e gideceğiz. Bu küçük bir köymüş.

 

Umumî harekâta dair bize hiç malumat verilmiyor. Her gün bir alay emir neşrolunuyorsa da bir şey anlamak mümkün değil.

 

5 Teşrin-i Evvel

 

Bu sabah alayla hareket ettik. Hava güzeldi. Şimdi karargâha geldik. Henüz çadırlar kurulmadı. Ben çok yorgunum. Yorgunluktan biraz başım ağrıyor. Yolda mola ederken bir Turan gazetesi bulduk. Tarih 2 Teşrin-i evvel idi. Bulgaristan 'ın, Sırbistan'ın münasebetlerini kestiklerini yazıyordu. Hatta Vedranye civarında bir muzafferiyetten haber veriyor. (...)

 

10 Teşrin-i Evvel

 

Dün buraya gelmiş ve portatif çadırlarımızı kurmuştuk. Top ve tüfek sesleri işittik. Gece hareket emri verildi. Şimdi yola düzüldük. Yine nereye gidiyoruz bilmiyoruz. Garibi şu ki erkanıharpler de bu muammayı bilmiyor. Yolda bizi görünce şaşırdılar.

 

***

 

Bugün muharebeye girdik. Daha düşmanı görmeden dört kişi mecruh bıraktık. Üçü öldü. Topçuların muhafızıyız. Topçu mevziinden düşmanın kaçtığını gördük. Ve dürbünle takım çavuşlarımıza gösterdik. O kadar sevindiler ki... Sevinçlerinden avazlarının çıktığı kadar bağırdılar. Biz boyuna top atıyoruz, fakat onlar niçin atmıyorlar?

 

***

 

Ayın kaçı? Bugün ne? Bilmiyorum. Benimle beraber kimse de bilmiyor. Ne felaket yarabbi! Ric'atin, inhizamın en çirkinini gördüm. Bugün burada, Köprülünün önündeyiz. İkinci fırka kaçtı. Yalnız biz, nizamiye fırkası kaldı. Birden ric'at emri verildi. Hep kendimizi galip sanıyorduk. Meğer müthiş surette mağlup imişiz. Toplar filan hep kaçtı. En nihayet bizim tabur kalmıştı. Biz de çekildik. Bütün gece, tam on iki saat yürüyerek sabaha yakın Kiliseli'ye geldik. Oradan dün sabah kalktık. Buraya döküldük. Yolda uzun bir muhacir kafilesine tesadüf ettik. Oh ne felaket! Kadın, çoluk, çocuk tam beş bin ev imiş."