XII. yüzyıldan başlayarak Anadolu’da dini ve din dışı olmak üzere iki koldan gelişmiştir.
Halk şiirinin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
- Halk şiirinin nazım birimi dörtlüktür. Kullanılan vezin ise hece veznidir. Bazı şairler aruzu da kullanmışlardır.
- Genellikle yarım kafiye kullanılır.
- Şairler şiirlerini bağlama eşliğinde söylerler.
- Şiirlerin dili halkın arasında konuşulan Türkçe’dir.
- Hecenin 7’li, 8’li, 11’li kalıpları kullanılır.
- Türkü, Destan, Koşma, Varsağı, Semai gibi nazım şekilleri kullanılır.
- Şiirlerin konusunu ortaya koyan başlıklar yoktur.
- Aşk, tabiat, ayrılık, hasret, ölüm, yiğitlik, toplum, din, zamandan şikayet sık işlenen temalardır.
- Divan şiirindeki kadar soyut düşünce ve tasvirlere yer verilmez. Konular yerlidir. Diğer edebiyatlardan (İran ve Arap) etkilenmemiştir.
Halk edebiyatı kendi içinde üçe ayrılır:
a- Anonim halk edebiyat
b- Aşık edebiyatı
c- Tekke ve Tasavvuf edebiyatı
a- Anonim halk edebiyat:
Söyleyeni, sahibi bilinmeyen; destan, mani, ninni, türkü, masal gibi ürünleri halkın ortak malı bir edebiyattır. Anonim halk edebiyatı ürünleri; mani, ninni, türkü, destan, tekerleme, bilmece, masal, karagöz, ortaoyunu, atasözü olarak sıralayabiliriz.
b- Aşık edebiyatı:
Bu edebiyat, aşık adı verilen halk şairleri tarafından oluşturulur. Aşıklar genelde okur-yazar değildir. Rüyada bir pîrin elinden bade(aşk şarabı) içerek aşık olurlar. Çoğu şiirlerini bağlama ile söylerler.
Aşık edebiyatı ürünleri: Koşma(Güzelleme, koçaklama, taşlama) semai, varsağı, destan, şeklinde sıralanabilir.
Aşık edebiyatının önemli temsilcileri:
16. yüzyılda: Karacaoğlan
17. yüzyılda: Köroğlu, Aşık Ömer, Gevheri, Kayıkçı Kul Mustafa
19. yüzyılda: Daloğlu, Dertli, Erzurumlu Emrah, Bayburtlu Zihni, Seyrani
20. yüzyılda: Aşık Veysel’dir. 7 yaşında geçirdiği çiçek hastalığı nedeniyle kör kalmıştır. Sazımdan Sesler, Deyişler ve Dostlar Beni Hatırlasın isimli eserleri vardır.
c- Tekke ve Tasavvuf edebiyatı:
Dini yönü olan bir edebiyattır. Bu edebiyatta asıl olan sanat değil, dini ve tasavvufi düşünceyi yaymaktır. Tekke edebiyatında hem Divan Edebiyatına hem de Halk Edebiyatına ait nazım şekilleri kullanılmıştır. Hem aruz hem de hece vezni kullanılmıştır.
Tekke edebiyatının önemli temsilcileri:
13. yüzyılda: Mevlana, Sultan Veled, Yunus Emre
14. yüzyılda: Aşık Paşa
15. yüzyılda: Süleyman Çelebi, Hacı Bayram
Yunus Emre’nin Risalet’ün Nushiye (Nasihatler Kitabı) isimli bir eseri vardır.