Türkler 10. yüzyıldan itibaren İslamiyet’i kabul etmeye başlamışlardır. O güne yabacı tesirlere uzak olan Türkçe’ye Arapça ve Farsça kelimeler girmeye başlamıştır. İslamiyet dönemi ilk edebi eserler şunlardır:
KUTADGU BİLİG:
Yusuf Has Hacip tarafından 1070 yılında yazılmıştır. Kitabın adı mutluluk veren bilgi” anlamına gelir. Didaktik bir eserdir. Eser aruz vezniyle mesnevi tarzında yazılmıştır. Yaklaşık 6600 beyitten oluşur. Ayrıca eserde 173 tane de dörtlük bulunmaktadır. Eserde Küntoğdı, Aytoğdı, Öğdülmüş, ve Odgurmuş isimli dört sembolik kişi vardır. Bu eser edebiyatımızın ilk siyasetnamesi, ilk mesnevisi, ilk didaktik eseridir.
DİVAN-I LÜGAT’İT TÜRK: 1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Türk dilinin ilk sözlüğüdür. Araplara Türkçe’yi öğretmek amacıyla yazılmıştır. Eserde ayrıca Halk edebiyatına ait pek çok ürün de (sav, sagu, koşuk…) yer almaktadır. Eserin sonunda o devirdeki Türk boylarının yerleşim alanlarını gösteren bir harita vardır.
ATABET’ÜL HAKAYIK:
Edip Ahmet Yükneki tarafından aruz vezniyle mesnevi tarzında yazılmıştır. “Hakikatlerin Eşiği” anlamındadır. Didaktik bir eserdir; cömertlik, ilim, doğruluk gibi konular işlenir. Bir ahlak ve öğüt kitabı niteliğindedir.
DİVAN-I HİKMET:
XII. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. Eserdeki şiirlerin dili sade bir halk dilidir. Hece vezniyle ve dörtlüklerle yazılmıştır.
KİTAB-I DEDE KORKUT:
12 hikayeden oluşur. Destandan halk hikayesine geçiş dönemi ürünleridir. Eserde bir yandan Türklerin İslamiyet’ten önceki yaşantıları anlatılırken diğer yandan İslamiyet’e ait özellikler yer almaktadır. Eser bu yönüyle bir geçiş dönemi ürünüdür.
Eser XV. Yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Yukarıda sıraladığımız 5 eser İslamiyet dönemi Türk edebiyatının ilk ürünleridir. Bu eserlerin ortak özelliği bu dönem Türkçe’sinin adı olan Hakaniye Türkçe’siyle yazılmıştır.