Zygmunt Bauman, 1925 yılında Polonya’nın Poznan kentinde fakir bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Bauman, 1943 yılında, 18 yaşındayken, Sovyetler Birliğinde sürgündeki Polonya ordusuna katılır ve ordu içerisindeki basamakları hızla tırmanır. Askerlik yıllarında yaralanan Bauman, zaman içerisinde iyileşerek 1945 yılında Berlin’deki savaşa da katılır. Savaşın bitiminden sonra Polonya’ya döner ve yeniden yapılanan Polonya ordusunda komutanlık düzeyine ulaşır. Bu yıllarda Bauman komünisttir ve Polonya İşçi Partisi üyesidir (Smith, 1999, s.38). Bauman, 1951 yılında resmen Komünist Partisi üyesi olur. 1953 yılında 28 yaşında Yahudi düşmanlığına/karşıtlığına maruz kalarak ordudan atılır ve sosyolog olarak akademik kariyerine başlar.
1950’li yılların başında Varşova Üniversitesi Sosyal Bilimlerde yüksek lisans eğitimini tamamlayan Bauman, 1954 yılında Sosyal Bilimler Fakültesinde okutman olarak çalışmaya başlar. Daha sonra doktorasını tamamlar ve İngiliz İşçi hareketi ile Sosyalist Parti hakkında çalışmalar yapmak üzere London School of Economics ve Manchester Üniversitesine bir gezi yapar.
Bauman, ilerleyen dönemde İngiliz sosyalizmi, Amerikan sosyolojisinin eleştirisi, gündelik yaşam ve kültür konuları üzerine kitaplar yazar. 1966 yılında Polonya Sosyoloji Derneği Yönetim Komitesi Başkanlığına seçilir. Ancak 1968 yılında Polonyalı gençleri Komünist Partiye karşı kışkırtmak ve onları isyan etmeye teşvik etmek suçlamasıyla başkanlık görevi elinden alınır. Bunun üzerine eşi ve çocukları ile birlikte Avusturya’daki sığınmacılar kampı üzerinden ilk önce İsrail’e gider. Üç yıl İsrail’de kaldıktan sonra kısa süreli olarak Kanada ve Avustralya’da bulunur.
1970 yılında İngiltere’ye, Leeds kentine gider. 1971 yılında Leeds Üniversitesinde Sosyoloji Profesörü olarak göreve başlar. Bauman, emekli olduğu 1990 yılına kadar Sosyoloji Bölümünde ders verir. Yaşadığı dönemin ve olayların Bauman’ın üzerinde büyük etkisi olmuştur. Nazizmin kurbanı olması ve Yahudi düşmanlığı onun yaşamında önemli bir yere ve etkiye sahiptir. Özellikle eşi Janina’nın savaş yıllarındaki kendi yaşam öyküsünü kitap olarak yayınlaması Bauman’ın modernliğe ve Yahudi Soykırımına bakış açısının değişmesine neden olmuştur. Dolayısıyla Bauman’ın, kendi yaşam tecrübesi, maruz kaldığı olaylar ve yaşadığı trajediler onun sosyoloji yapması ve ilgilendiği konular üzerinde çok etkili olmuştur. Son 40 yılda 25’ten fazla kitabı İngilizce yayınlanan Bauman’ın çeşitli dergilerde çok sayıda makalesi de yayınlanmıştır. Bauman, 1989 yılında “Modernite ve Holocost” adlı kitabıyla Amalfi ödülünü, 1998 yılında ise Adorno ödülünü kazanmıştır (Jacobsen ve Poder, 2008, s.5-6; Smith, 1999, s.38-41).
9 Ocak 2017, Leeds'de hayatını kaybetmiştir.